ข้อแนะนำเกี่ยวกับหลักสูตรการสอบภาค ก.
วิชาความสามารถในการศึกษา วิเคราะห์ และสรุปเหตุผล
ข้อสอบวิชานี้ใช้วัดความสามารถทางด้านความมีเหตุผล ด้านตัวเลข และด้านภาษา
1. ความสามารถทางด้านความมีเหตุผล (Reasoning)
แบบที่ 1 อุปมาอุปไมย (Analogy)
ข้อสรุปรูปแบบนี้แต่ละข้อจะประกอบด้วยอุปมาอุปไมยที่ยังไม่สมบู รณ์และตัวเลือก ก-ง ให้เลือกคำสองคำจากตัวเลือก ก-ง มาแทนเครื่องหมายคำถามของอุปมาอุปไมยที่ไม่สมบูรณ์นั้น โดยคำแรกของตัวเลือกแทนเครื่องหมายคำถามแรก คำที่สองของตัวเลือกแทนเครื่องหมายคำถามหลัง เมื่อแทนแล้วต้องทำให้อุปมาอุปไมยนั้นสมบูรณ์คือให้ความสัมพันธ ์เกี่ยวข้องของสองคำแรกสอดคล้องกับความสัมพันธ์เกี่ยวข้องของสอ งคำหลัง
ตัวอย่าง ข้อ 01 อาหาร : ? : : ? : ดื่ม
ก. กิน น้ำ ข. หิว น้ำแข็ง
ค. หิว ข้าว ง. ชด น้ำหวาน
ตอบ ก. เพราะกินและน้ำ มาแทนเครื่องหมายคำถาม จะได้คำคู่แรกคือ อาหาร : กิน ซึ่งมีความสัมพันธ์โดยสอดคล้องกับคำคู่หลังคือ น้ำ : ดื่ม
ข้อ 02 เสมียน : สถาปนิก : : ? : ?
ก. ธุรการ : บริหาร ข. ข้าราชการ : เอกชน
ค. จิตรกร : วาดรูป ง. หนังสือ : อาคาร
ตอบ ง. เพราะหนังสือและอาคาร มีความสัมพันธ์เกี่ยวข้องสอดคล้องกับเสมียนและสถาปนิกมากที่สุด
ข้อ 03 ลำธาร : แม่น้ำ : : ? : ?
ก. ทะเล : เรือ ข. ลูกน้ำ : ยุง
ค. อ่าว : ฝั่ง ง. ตาราง : หมากรุก
ตอบ ข. เพราะลูกน้ำและยุง มีความสัมพันธ์โดยสอดคล้องกับลำธารและแม่น้ำมากที่สุด
แบบที่ 2 การสรุปความ (Inference)
ข้อสอบรูปแบบนี้จะประกอบด้วยเงื่อนไข และในแต่ละข้อจะมีข้อสรุปที่ 1 และข้อสรุปที่ 2 ให้ศึกษาเงื่อนไขที่กำหนดให้ก่อน แล้วจึงอาศัยความรู้ที่ได้จากเงื่อนไขดังกล่าวมาพิจารณาข้อสรุป ทั้งสองของแต่ละข้อ แล้วทำตอบลงในกระดาษคำตอบ โดยยึดหลักดังนี้
หลักในการทำตอบ
ตอบ ก. ถ้าข้อสรุปทั้งสองเป็นจริงตามเงื่อนไข
ตอบ ข. ถ้าข้อสรุปทั้งสองไม่เป็นจริงตามเงื่อนไข
ตอบ ค. ถ้าข้อสรุปทั้งสองไม่แน่ชัด คือ ศึกษาจากเงื่อนไขแล้วไม่สามารถสรุปได้ว่าเป็นจริง หรือไม่เป็นจริง
ตอบ ง. ถ้าข้อสรุปใดข้อสรุปหนึ่งเป็นจริง หรือไม่เป็นจริง หรือไม่แน่ชัด ซึ่งไม่ซ้ำกับอีกข้อสรุปหนึ่ง
ตัวอย่าง ข้อ 01 – 03 ให้ใช้เงื่อนไขที่กำหนดให้ต่อไปนี้สำหรับการตอบคำถาม
เงื่อนไข
- นายกานต์ไม่สูบบุหรี่
- ญาติของนายธนูทุกคนสูบบุหรี่
- นายธนูไม่ได้เป็นทนายความ
- นายสมานญาติของนายธนูเป็นทนายความ
- นายชาติญาติของนายธนูเป็นตำรวจอยู่ที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
คำถาม
ข้อ 01 ข้อสรุปที่ 1 นายกานต์เป็นญาติของนายธนู
ข้อสรุปที่ 2 นายสมานไม่สูบบุหรี่
ตอบ ข. เพราะข้อสรุปทั้งสองไม่เป็นจริงตามเงื่อนไข คือ จากเงื่อนไขที่ว่าญาติของนายธนูทุกคนสูบบุหรี่ แต่นายกานต์ไม่สูบบุหรี่ นายกานต์จึงไม่ใช่ญาติของนายธนูและนายสมานจึงต้องเป็นคนสูบบุหร ี่เพราะเป็นญาติของนายธนู
ข้อ 02 ข้อสรุปที่ 1 ทนายความทุกคนสูบบุหรี่
ข้อสรุปที่ 2 ภรรยานายกานต์ไม่ชอบคนสูบบุหรี่
ตอบ ค. เพราะข้อสรุปทั้งสองดูจากเงื่อนไขแล้วไม่สามารถสรุปได้แน่ชัดว่าเป็นจริง หรือไม่เป็นจริง เนื่องจากทนายความทุกคนอาจสูบบุหรี่ก็ได้ หรือบางคนอาจไม่สูบบุหรี่ก็ได้ และภรรยานายกานต์ก็เช่นกัน เงื่อนไขไม่ได้บอกว่าชอบหรือไม่ชอบคนสูบบุหรี่
ข้อ 03 ข้อสรุปที่ 1 ภรรยานายชาติอยู่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
ข้อสรุปที่ 2 ญาติบางคนของนายธนูรับราชการ
ตอบ ง. เพราะข้อสรุปที่ 1 ไม่แน่ชัดว่าเป็นจริงหรือไม่เป็นจริงเพียงข้อสรุปเดียว ส่วนข้อสรุปที่ 2 นั้นเป็นจริง ดังนั้นจะตอบ ก. หรือ ข. หรือ ค. ไม่ได้ ต้องตอบ ง.
แบบที่ 3 การสรุปความจากสัญลักษณ์ (Symbolic)
ข้อสอบรูปแบบนี้จะประกอบด้วยเงื่อนไข ซึ่งอยู่ในรูปของตัวอักษรและเครื่องหมายต่าง ๆ ดังต่อไปนี้
= หมายถึง เท่ากับ ¹ หมายถึง ไม่เท่ากับ ซึ่งอาจมากกว่าหรือน้อยกว่า
> หมายถึง มากกว่า > หมายถึง ไม่มากกว่า ซึ่งอาจเท่ากับหรือน้อยกว่า
< หมายถึง น้อยกว่า < หมายถึง ไม่น้อยกว่า ซึ่งอาจเท่ากับหรือมากกว่า
£ หมายถึง น้อยกว่าหรือเท่ากับ ³ หมายถึง มากกว่าหรือเท่ากับ
และในแต่ละข้อจะมีข้อสรุปที่ 1 และข้อสรุปที่ 2 ให้ศึกษาเงื่อนไขที่กำหนดให้ก่อน แล้วจึงอาศัยความรู้ที่ได้จากเงื่อนไขดังกล่าวมาพิจารณาข้อสรุป ทั้งสองของแต่ละข้อ แล้วทำตอบลงในกระดาษคำตอบ โดยยึดหลักดังนี้
หลักในการทำตอบ
ตอบ ก. ถ้าข้อสรุปทั้งสองเป็นจริงตามเงื่อนไข
ตอบ ข. ถ้าข้อสรุปทั้งสองไม่เป็นจริงตามเงื่อนไข
ตอบ ค. ถ้าข้อสรุปทั้งสองไม่แน่ชัด คือ ศึกษาจากเงื่อนไขแล้วไม่สามารถสรุปได้ว่าเป็นจริง หรือไม่เป็นจริง
ตอบ ง. ถ้าข้อสรุปใดข้อสรุปหนึ่งเป็นจริง หรือไม่เป็นจริง หรือไม่แน่ชัด ซึ่งไม่ซ้ำกับอีกข้อสรุปหนึ่ง
ตัวอย่าง ข้อ 01 – 03 ให้ใช้เงื่อนไขที่กำหนดให้ต่อไปนี้สำหรับการตอบคำถาม
เงื่อนไข
ถ้า P > R = E <>
และ V > E <> B (ทุกตัวอักษรมีค่ามากกว่าศูนย์)
คำถาม
ข้อ 01 ข้อสรุปที่ 1 B > E
ข้อสรุปที่ 2 R ¹ A
ตอบ ก. เพราะข้อสรุปที่ 1 และข้อสรุปที่ 2 ถูกต้องเป็นจริงตามเงื่อนไข
ข้อ 02 ข้อสรุปที่ 1 P <>
ข้อสรุปที่ 2 S ¹ P
ตอบ ค. เพราะข้อสรุปทั้งสอง ดูจากเงื่อนไขแล้วไม่สามารถสรุปได้แน่ชัดว่าเป็นจริงหรือไม่เป็นจริงตามเงื่อนไข
ข้อ 03 ข้อสรุปที่ 1 P > A
ข้อสรุปที่ 2 E ¹ P
ตอบ ง. เพราะข้อสรุปที่ 1 ไม่สามารถสรุปได้แน่ชัดว่าเป็นจริงหรือไม่เป็นจริง ส่วนข้อสรุปที่ 2 สามารถสรุปได้ว่าเป็นจริงตามเงื่อนไข
แบบที่ 4 การสรุปเหตุผลเชิงตรรกวิทยา (Logic)
ข้อสอบรูปแบบนี้จะประกอบด้วย 2 ส่วนดังนี้ ส่วนที่ 1 คือ เงื่อนไขหรือข้อมูลที่กำหนดให้และส่วนที่ 2 คือ ข้อสรุป ให้ศึกษาเงื่อนไขที่กำหนดให้ แล้วจึงอาศัยความรู้เฉพาะที่ได้รับจากข้อมูลมาใช้พิจารณาว่าข้อสรุปใดสอดคล้องตามข้อความข้างต้น หรือข้อสรุปใดไม่สอดคล้องกับข้อความข้างต้น
ตัวอย่าง
ข้อ 01 ตรรกวิทยา คือวิชาว่าด้วยกฎเกณฑ์การใช้เหตุผล ผู้ที่รู้จักใช้ประโยชน์จากตรรกวิทยาทุกคนเป็นผู้มีเหตุผลทุกคน ไม่เป็นผู้เข้าใจผิดง่าย ผู้เข้าใจผิดง่ายทุกคนเป็นผู้หาความสุขได้ยาก
ข้อใดสอดคล้องตามข้อความข้างต้น
ก. ผู้รู้จักใช้ประโยชน์จากตรรกวิทยาบางคนไม่เป็นผู้หาความสุขได้ย าก
ข. ไม่มีผู้รู้จักใช้ประโยชน์จากตรรกวิทยาคนใดเป็นผู้เข้าใจผิดง่า ย
ค. ไม่มีผู้หาความสุขได้ยากคนใดเป็นผู้มีเหตุผล
ง. ผู้มีเหตุผลทุกคนเป็นผู้รู้จักใช้ประโยชน์จากตรรกวิทยา
ตอบ ข. เพราะตามข้อมูลข้างต้นวินิจฉัยได้ว่าผู้รู้จักใช้ประโยชน์จากตร รกวิทยาทุกคนไม่เป็นผู้เข้าใจผิดง่าย
ข้อ 02 จากการศึกษาพบว่า ถ้ารับประทานกรดไลโนเลอิกในขนาดร้อยละ 12 ของแคลลอรี่ที่ควรได้รับ จะทำให้ระดับคอเลสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์ในเลือดลดลง
ข้อใดสอดคล้องตามข้อความข้างต้น
ก. ถ้าระดับคอเลสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์ในเลือดของคนใดลดลง แสดงว่าคนนั้นรับประทานกรดไลโนเลอิกในขนาดร้อยละ 12 ของแคลลอรี่ที่ควรได้รับ
ข. ถ้าคนไม่รับประทานกรดไลโนเลอิกในขนาดร้อยละ 12 ของแคลลอรี่ที่ควรได้รับแล้วระดับคอเลสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์ใ นเลือดจะไม่ลดลง
ค. ถ้าระดับคอเลสเตอรอลแลไตรกลีเซอไรด์ในเลือดของคนใดไม่ลดลง แสดงว่าคนนั้นไม่ได้รับประทานกรดไลโนเลอิกในขนาดร้อยละ 12 ของแคลลอรี่ที่ควรได้รับ
ง. ถ้าตนใดไม่รับประทานกรดไลโนเลอิกในขนาดร้อยละ 12 ของแคลลอรี่ที่ควรได้รับ ระดับคอเลสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์ในเลือดของคนนั้นจะเพิ่มขึ้น
ตอบ ค. เนื่องจากตามข้อมูลที่ให้มา เราทราบว่า ถ้ารับประทานกรดไลโนเลอิกในขนาดร้อยละ 12 ของแคลลอรี่ที่ควรได้รับ จะทำให้ระดับคอเลสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์ในเลือดลดลง
เมื่อใช้หลักตรรกวิทยาแล้ว คำตอบในข้อ ค. คือ ถ้าระดับคอเลสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์ในเลือดของคนไม่ลดลง ดังนั้น จึงสรุปได้ว่าเขาไม่ได้รับประทานกรดไลโนเลอิกในขนาดร้อยละ 12 ของแคลลอรี่ที่ควรได้รับ
ขอให้ข้อมูลเพิ่มเติมครับ คือการอธิบายตามหลักตรรกวิทยานั้นไม่ควรใช้หลักภาษาไทยเข้ามาครับ ควรใช้หลักคณิตศาสตร์ เช่น ตรรกวิทยาในข้อสอง มีคำว่า ถ้า....จะทำให้..... คือต้องใช้ .ใช้สูตร 1 ไป 2 จากนั้น ถามสอดคล้อง ต้องได้ผลเป็น ตรงข้าม 2 ตรงข้าม1 เช่น โจทย์มาคือ
ตอบลบถ้ารับประทานกรดไลโนเลอิกในขนาดร้อยละ 12 ของแคลลอรี่ที่ควร เป็น1
จะทำให้ระดับคอเลสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์ในเลือดลดลง เป็น 2
การตอบ ต้องตอบ ตรงข้าม 2 และ ตรงข้าม 1 คือ ถ้าระดับคอเลสเตอรอลแลไตรกลีเซอไรด์ในเลือดของคนใดไม่ลดลง (1) แสดงว่าคนนั้นไม่ได้รับประทานกรดไลโนเลอิกในขนาดร้อยละ 12 ของแคลลอรี่ที่ควรได้รับ(2)